علایم کودکان لجباز و ریشه های آن/ والدین بخوانند

ه گزارش سرویس فرهنگی جام نیـوز، بدیهی است که همه پدر ها و مادرها از داشتن فرزندی که رفتار خوبی از خود نشان دهند و قابل احترام از سوی دیگران باشند؛ خوشحال و مسرور می شوند. و هیچ شکی نیست که این خواسته همه والدین می باشد. اما براستی ایا فقط آرزوی داشتن این نوع فرزند در تربیت فرزندان کافیست یا اینکه باید والدین دانش تربیت صحیح فرزندان را هم باید داشته باشند تا به همراه خواسته های خود اقداماتی هم در راستای تحقق آن خواسته ها انجام دهند. جواب کاملا مشخص است که تربیت یک مهارت و هنر می باشد نه یک اتفاق. یعنی با صرف خواستن و به دنبال آن نبودن هیچ کسی به هدف خود نخواهد رسید.

یکی از موضوعات مهمی که ذهن والدین را به خود مشغول کرده، عبارت است از لجباری کودکان و عدم حرف شنوی از طرف آنها؛ آنچه در ادامه می خوانید مصاحبه جام نیوز با یکی از کارشناسان امور تربیتی و خانواده است. که در این عرصه، فعالیت زیادی را انجام داده اند.

اولین سوال؛ کودکان لجباز به لحاظ رفتاری چه علایمی دارند؟

کودکان لجباز رفتارهای خاصی دارند که در همه حال ناسازگارانه است. این رفتارها جلوه هایی دارند که خدمتتان عرض می کنم.

اول اینکه در برابر دستورات والدین از خود سختی و مقاومت نشان می دهند و نارضایتی خود را حتی از امری که ممکن است مورد علاقه شان نیز باشد اعلام می دارند.

-یا اینکه وقتی خواسته ای دارند با گریه و بهانه گیری آن را مطرح می کنند و به هر صورتی که شده می خواهند به خواسته خود برسند.

- در آنجا که مقاومتی از والدین در برابر خواسته ها و تمنیات خود ببینند؛ خود را به زمین می کشند، اشک می ریزند، و موجبات درد سر دیگران را فراهم می کنند و وقتی به خواسته خود می رسند، آرامش خاصی پیدا می کنند.

-گاهی لجبازی در خوردن و خوابیدن؛ ایراد گرفتن، جسارت به مهمانان و میزبان ... است. حتی ممکن است با گرسنگی و ناراحتی بخوابند ولی تسلیم نظر دیگران نشوند.

-از علایم دیگری که می توان به آن اشاره کرد این است که کودکان لجباز بسیار زود عصبانی می شوند آنچنان که در برابر کمترین رنج و ناراحتی به منتهای خشم و ناراحتی رسیده و کارهای ایذائی خود را شروع می کنند.

گاهی ناراحتی خود را سر دیگران خالی می کنند و اگر دستشان به انها نرسد ناراحتی خود را بر سر اشیاء و اسباب بازی در می آورند و می کوشند خود را بی گناه جلوه دهند و عملا می خواهند که والدین خود را به عنوان مقصر و گناه کار نشان دهند. این ها نمونه هایی از علایم رفتاری کودکان لجباز بود که عرض کردم.

سوال دوم این است که ریشه های لجبازی در کودکان چیست و چه باید کرد؟

لجبازی کودک معمولا از ناخوشنودی او سر چشمه می گیرد و کودک لجباز در حقیقت می خواهد نشان دهد که از وضعی که برای او پیش آمده ناراضی است.

اونیاز به تسلط دارد، می خواهد رئیس و آمر باشد ریاست مآبی والدین و مربیان خود را قبول ندارد و آنها ر ا در برابر خود حریفی می شناسد که حتما باید به زانو درآیند.

در مواردی می توان ریشه لجبازی و سرکش را در تضاد عواطف، هیجان و اضطراب شدید جستجو کرد و در عین حال باید اعتراف کرد که موارد ناشناخته، در زندگی کودکان لجباز بسیار است و اینکه چه عاملی او را به سوی سرکشی سوق می دهد؛ دقیقا معلوم نیست.

اما این که چه چیزی سبب می شود که کودک به لجبازی تن بدهد و در این امر جرأت و جسارت پیدا کند پاسخ این است که این امر ناشی از روش نادرست تربیتی پدر و مادر است.

کودک در اثر تجربه در یافته است که در خانه این امکان وجود دارد که او سر از عصیان و لجبازی در آورد. به عبارت دیگر برخی والدین و مربیان یک خط و مشی روشن و یک روش اندیشیده ای در پیش روی ندارند تا بر اساس آن در برابر رفتارهای کودک موضع بگیرند. در نتیجه هر روز و ساعتی یک گونه عمل می کنند. کودکان در مسیر تربیت و رشد در می یابند که در صورت عدم دستیابی به هدف خود، چگونه باید پدر و مادر خود را به ستوه آورده و به مقصد خود دست یابند.

اما در جواب سوال شما در مورد ریشه ها یا علل لجبازی کودکان باید عرض کنم که دلایل متعددی برای این امر وجود دارد که من در این جلسه به برخی از مهمترین آنها اشاره می کنم و بقیه عوامل را در جلسه بعدی جواب خواهم داد.

ریشه ها یا علل لجبازی

1- بی توجهی

بی توجهی والدین به کودک از جمله عواملی است که موجب می شود کودکان تدریجا بهانه گیر و لجباز شوند. این بی توجهی ها خود دارای دلایل گوناگون است. ازجمله گرفتاریها و کثرت شغل والدین؛ و سرگرمی آنها به رسیدگی فرزندان متعدد که امکان اینکه به یک یک آنها توجه کافی نمایند نیست؛ خوشگذرانی ها و عدم وقت گذاری و ....

2-محرومیت ها

کودک در هر دوره ای نیاز هایی دارد که باید به آن نیازها برسد و از آنها محروم نشود. همانطور که به غذا و لباس احتیاج دارد به بازی و تفریح هم نیاز مند است.

توضیح اینکه؛ برخی والدین بر اثر بی توجهی به نیازهای طبیعی کودکان یا علاقمندی افراطی آنان به جنبه آموزش فرزندانشان، هیچگاه وسایل بازی و تفریح مشروع برای فرزندان خود را تهیه نمی نمایند. در برخی از خانواده ها کودکان گرفتار فقدان عاطفی بوده از امنیت خاطر برخوردار نیستند. در محیط خانوادگی برخی کودکان به جای صفا و صمیمیت جنگ و جدایی حاکم است. بدیهی است که این محرومیت به تدریج کودکان را عقده ای و لجباز به بار می آورد. این کودکان با روحیه لجبازی، عقده ها و ناراحتی های خود را جبران می نمایند.

برخی از خانواده ها کودکان خود را از بسیاری از آزادی های معقول و مشروع باز داشته و به سختی آنان را در منگنه فشار، قرار می دهند این گونه کودکان با مکانیسم دفاعی به کارهای خطرناکی دست می زنند که ریشه و انگیزه این کارها جز لجاجت چیز دیگری نیست.

ممنونیم از استاد بزرگوار آقای جهانتاب که به نکات کلیدی اشاره کردند و ما انشاءالله در مصاحبه های بعدی این موضوع را ادامه خواهیم داد.